افزایش وزن و مشکلات چاقی می تواند بر رفلاکس معده تاثیر بگذارد. در این حالت اسید معده به مری وارد شده موجب ایجاد مزه تلخ در دهان و سوزش در معده گردد. چاقی همچنین بر سیستم عصبی و تنفسی افراد نیز تاثیر گذاشته و آنها را درگیر مشکلات زیادی در این اندام ها می کند. در این مقاله قصد داریم درباره بیماری ها و مشکلات چاقی صحبت کنیم.
مهم ترین مشکلات چاقی
چاقی و اضافه وزن یکی از بیماری ها و عارضه های پزشکی است که متاسفانه در حال گسترش است. این بیماری ها به دلیل استفاده از غذاهای فست فودی و عدم تحرک و اضافه وزن در افراد زیادی رخ می دهد. در حالی که چاقی به خودی خود یک بیماری است، اما باعث ایجاد برخی دیگر از مشکلات عمده سلامتی نیز می شود. میزان اضافه وزن یک فرد با محاسبه شاخص توده بدنی مشخص می شود. علاوه بر شاخص توده بدنی (BMI)، دور کمر فرد نیز مهم است، زیرا افزایش چربی شکم یکی از نشانه های چاقی است و به بیماری های مرتبط با چاقی مربوط است.
از دیگر عوامل خطر ابتلا به این بیماری ها می توان به فشار خون بالا (فشار خون بالا) و سبک زندگی بی تحرک اشاره کرد. در زیر به بیماری ها و مشکلات چاقی که می تواند در پی اضافه وزن ایجاد گردد اشاره می شود.
دیابت
با مصرف غذا، بدن انسان شروع به تولید گلوکز می کند. همچنین لوزالمعده انسولین تولید می کند که گلوکز را از جریان خون به سلول ها منتقل می کند و در آنجا تبدیل به انرژی می شود.
در بیماری دیابت، سطح گلوکز در خون بسیار زیاد می شود. طی 2 دهه گذشته تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند سه برابر شده است.
دو نوع دیابت وجود دارد :
- دیابت نوع یک
- دیابت نوع دو
دیابت نوع یک
این نوع دیابت که که در واقع نوع ارثی این بیماری است و فرد به دلیل سابقه خانوادگی به این بیماری دچار می شود. این بیماری معمولا در اوایل نوجوانی بروز می کند.
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو بیش تر به سبک زندگی افراد و در سنین بالاتر رخ می دهد که قابل کنترل نیز می باشد. در این نوع، بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا می کند و باعث می شود لوزالمعده انسولین بیش از حد طبیعی تولید کند. با گذشت زمان، انسولین کافی برای انتقال گلوکز به سلول ها از بین می رود و گلوکز خون بالا می رود. طبق آمار، 90 تا 95 درصد افرادی که دارای قند خون هستند، مبتلا به دیابت نوع دو می باشند.
دیابت نوع 2 اگر درمان نشود، عوارض خطرناکی را به همراه می آورد.
عوارض دیابت نوع دو چیست؟
تشخیص با استفاده از آزمایش خون صورت می گیرد که شامل اندازه گیری سطح گلوکز خون می باشد. دیابت نوع دو در نتیجه عدم تحرک و اضافه وزن ایجاد می گردد که با رعایت رژیم غذایی و ورزش کردن تا حد زیادی قابل کنترل است. با کاهش وزن می توان علائم دیابت نوع دو را کاهش داد. این بیماری اگر درمان نگردد و یا کنترل نشود می تواند به سایر اندام ها نیز آسیب وارد کند و منجر به عوارش زیر شود :
- کوری
- نارسایی کلیه
- مشکلات قلبی و آسیب رگ های خونی و عصبی (ممکن است منجر به قطع عضو گردد. )
- کاهش امید به زندگی و مشکلات روحی و روانی
پیش دیابت
در این بیماری نیز سطح قند و گلوکز خون از مقدار نرمال فراتر رفته اما به اندازه دیابت افزایش پیدا نمی کند. ده درصد از بیمارانی که پیش دیابت دارند به بیماری دیابت نوع دو مبتلا می شوند. در واقع این بیماری علائم خاصی ندارد و ممکن است فرد از وجود آن نیز بی خبر باشد. این بیماری بیش تر در افرادی رخ می دهد که دارای سن بالای 30 سال هستند و عدم تحرک و همچنین رژیم غذایی نامناسب دارند.
چربی خون
چربی خون دارای سطح بالایی از لیپیدها یا چربی ها در خون است. این چربی ها که شامل کلسترول و تری گلیسیرید هستند، برای عملکرد طبیعی بدن مورد نیاز هستند. با این حال، اگر سطح آن ها بیش از حد بالا رود، فرد در معرض بیماری های قلبی، عروق خونی و سکته مغزی است.
افرادی که چاق هستند، در معرض خطر چربی خون قرار دارند. غذاهایی که می خوریم باعث ایجاد چربی های خون می شوند. با این حال، عوامل دیگری مانند داروها ، هورمون ها و وراثت نیز در این امر نقش دارند. اگر وعده های غذایی فرد حاوی کلسترول بیش از حد باشد، هنگامی که کبد کلسترول زیادی تولید می کند یا ترکیبی از این عوامل ، چربی خون افزایش می یابد. از آنجا که چربی ها محلول در آب نیستند، برای ورود به جریان خون باید با پروتئین ها ترکیب شوند. به ترکیب چربی و پروتئین لیپوپروتئین گفته می شود.
لیپوپروتئین ها از سه ماده ساخته شده اند :
- لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL ، یا همان کلسترول بد )
- لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL یا همان کلسترول خوب )
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL) ( بیشتر از تری گلیسیرید ساخته شده است).
وقتی کلسترول بد بیش از حد در عروق جمع شود، پلاک تشکیل می شود و می تواند باعث بیماری قلبی یا سکته شود. سطح بالای کلسترول خوب ، تجمع کلسترول های بد در رگ ها را کم می کند.
مقادیر کم کلسترول خوب و میزان بالای تری گلیسیرید می تواند در رگ ها جمع شده و همچنین باعث سکته مغزی یا بیماری های قلبی به خصوص در افراد چاق یا مبتلایان به دیابت شود.
سندرم متابولیک
سندرم متابولیک در واقع گروهی از عوامل خطرناک در ایجاد بیماری های قلبی عروقی (قلب و عروق خونی) است. این بیماری در حدود 34٪ در بزرگسالان وجود دارد. وقتی فردی دارای سندرم متابولیک است که 3 تا و یا حتی بیش تر از 3 تا از نشانه های زیر را داشته باشد:
- چاقی شکم
- سطح تری گلیسیرید بالا
- سطح پایین کلسترول خوب
- فشار خون سیستولیک بالا (130 میلی متر جیوه یا بالاتر)
- فشار خون دیاستولیک پایین (85 میلی متر جیوه یا بالاتر)
سرطان ها
چاقی و اضافه وزن باعث افزایش خطر ابتلا به چندین نوع سرطان می گردد. طبق انجمن سرطان آمریکا، حدود یک سوم مرگ های ناشی از سرطان مربوط به اضافه وزن و مشکلات چاقی، تغذیه نامناسب و عدم تحرك جسمی است.
چندین نوع سرطان دارای ارتباط تنگاتنگ با چاقی هستند از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- سرطان مری
- کلیه
- سرطان روده بزرگ و راست روده
- پستان (در زنان یائسه)
- آندومتر ( دیواره رحم)
انواع دیگر سرطان هایی که به احتمال زیاد سبب چاقی می شوند عبارتند از :
- سرطان کبد
- کیسه صفرا
- دهانه رحم
- تخمدان ها
- پروستات
- سرطان های خون (مانند لنفوم غیر هوچکین و میلوم چندگانه)
سایر بیماری های و مشکلات چاقی
آرتروز
آرتروز یکی دیگر از بیماری هایی است که ممکن است در اثر چاقی و اضافه وزن ایجاد گردد. هنگام که فرد دارای اضافه وزن باشد، فشاری زیادی به مفاصل و استخوان های فرد وارد می گردد. از این رو، احتمال ساییده شدن و از بین رفتن مفاصل، غضروف ها و همچنین آسیب پذیر شدن استخوان ها نیز افزایش می یابد.
بیماری قلبی و عروقی و سکته
با زیاد شدن وزن و افزایش چربی در خون، ذرات چربی در دیواره داخلی رگ ها رسوب کرده و موجب کاهش قطر رگ ها می گردند. کم شدن قطر رگ ها تا جایی می تواند ادامه داشته باشد که موجب گرفتگی رگ و در نتیجه سکته قلبی و یا مغزی گردد که در نتیجه نرسیدن خون به بافت قلب و مغز است. در این حال فرد باید هر چد مدت یک بار، تحت آنژیوگرافی قرار گیرد تا قطر رگ های وی به حالت عادی برگردد.
آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب
چاقی مفرط می تواند باعث ایست تنفسی و آپنه در هنگام خواب بشود. این بیماری بر اثر بافت چربی در ناحیه گلو و قفسه سینه، مجاری تنفسی در فرد دچار انسداد می شود. از دیگر دلایل ایجاد این بیماری بیماری قلبی و عروقی است.
تاثیر بر دستگاه گوارش
افزایش وزن و مشکلات چاقی می تواند بر رفلاکس معده تاثیر بگذارد. در این حالت اسید معده به مری وارد شده موجب ایجاد مزه تلخ در دهان و سوزش در معده گردد.
ناباروری و مشکلات قاعدگی
چاقی می تواند در روند تخمک گذاری و آزاد شدن هورمون های جنسی در زنان تاثیر گذار باشد. با به هم ریختن سیکل قاعدگی و عدم رهاسازی تخمک از تخمدان، بارداری فرد نیز دچار مشکل می گردد. همچنین افرادی که دارای اضافه وزن هستند دارای بارداری و وضع حمل سخت تری نسبت به افراد با وضعیت نرمال هستند.
تستوسترون کم و اختلال نعوظ در مردان
در مردان نیز چاقی می تواند کیفیت اسپرم ها را تحت تاثیر قرار داده هورمون تستوسترون را در بدن فرد کاهش می دهد. بنابراین باروری مرد و همچنین نعوظ وی هنگام برقراری رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار می دهد.
سیستم های اسکلتی و عضلانی
چاقی می تواند باعث کاهش تراکم استخوان و توده های عضلانی شود. از این چاقی استئوسار کوپنیک یاد می شود. چاقی استوا سارکوپنیک می تواند منجر به خطر شکستگی، ناتوانی جسمی، مقاومت به انسولین و به طور کلی ضعف در سلامتی شود. وزن اضافی همچنین می تواند فشار زیادی به مفاصل وارد کند و منجر به درد و سفتی شود.
مشکلات پوستی
راش یا ضایعات پوستی یکی دیگر از مشکلات چاقی محسوب می گردد. هنگام که پوست بر اثر چربی که در زیر آن نهفته است حالت چروک و لایه لایه پیدا کند، موجب می شود که پوست در این مناطق تغییر رنگ داده و ضخیم گردد. در واقع پوست در این مناطق دچار تغییراتی شده که حالت صاف و صیقلی خود را از دست می دهد و با سفت شدن و یا تغییر رنگ همراه می شود.
چه روش های درمانی برای بیماری های چاقی وجود دارد؟
چاقی تقریباً در همه قسمت های بدن تاثیر می گذارد. اگر فردی چاق است، می تواند بسیاری از این عوامل خطرزا را با ترکیبی از رژیم غذایی، ورزش و تغییر سبک زندگی درمان یا مدیریت کنید.
از دست دادن فقط 5 تا 10 درصد از وزن فعلی می تواند خطر ابتلا به این مشکلات سلامتی را کاهش دهد. در واقع مهم ترین راه درمان درمان و خلاص شدن از این بیماری، کاهش وزن می باشد. کاهش وزن در دراز مدت می تواند باعث بهبود شرایط بدنی فرد شود. در زیر روش هایی وجود دارد که به وسیله آن می توان وزن خود را به میزان زیادی قابل توجهی کاهش داد :
رژیم غذایی مناسب
اولین و مهم ترین گام در کاهش وزن اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی است. غذاهایی که کالری زیادی دارند اما به عنوان وعده غذایی مصرف نمی شوند مانند انواع شکلات و شیرینی ها، کیک و خامه، انواع دسرها و … . همه این موارد می تواند باعث افزایش کالری در بدن و ذخیره آنها به عنوان چربی گردد. بنابراین در رژیم غذایی باید از غذا خوردن های مکرر و مداوم که مقدار زیادی کالری را وارد بدن کرده ولی باعث سیری فرد نمی شوند خودداری کرد. استفاده از سبزیجات و میوه ها، انواع سالاد ها، استفاده از روغن های گیاهی مانند کنجد و زیتون نیز می تواند به مرور زمان باعث کاهش وزن در افراد شود.
ورزش کردن
بعد از رژیم غذایی، انجام ورزش های مناسب میتواند روند کاهش وزن را تسریع کند. ورزش هایی که منجر به چربی سزی می شوند ماننند کوه نوردی و پیاده روی به افرادی که دارای مشکلات چاقی هستند، به شدت توصیه می گردد.
انجام جراحی های چاقی
انجام جراحی های چاقی در افرادی که چاقی مفرط دارند، بعد از رژیم غذایی و ورزش، آخرین راه برای درمان چاقی مفرط می باشد که باعث از بین رفتن اضافه وزن بیمار و بازگشت سلامت وی و درمان و پیشگیری از بیماری های مرتبط با چاقی که گفته شده، می شود.
0 دیدگاه