درمان رفلاکس معده با لاپاراسکوپی یکی از بهترین روش ها برای درمان این بیماری است. بعضی از افراد معده حساسی دارند و در صورت مصرف برخی از مواد غذایی دچار سوزش و درد می شوند. این امر می تواند حاکی از افزایش اسید معده باشد.
برخی از افراد با مصرف داروهای خاصی که پزشک تجویز می کند، بهبود می یابند. اما برخی دیگر نیز ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. درمان رفلاکس معده (GRED) به روش جراحی لاپاراسکوپی، Antireflux گفته می شود.
در اینجا ما قصد داریم درباره رفلاکس معده و گزینه های درمانی از جمله لاپاراسکوپی به طور مفصل صحبت نماییم.
رفلاکس معده چیست؟
اگر فردی در اکثر اوقات دچار دل درد و یا سوزش سردل شود، اصطلاحا می گویند دچار مشکلات گوارشی شده است. این مشکل می تواند ناشی از رفلاکس معده باشد؛ بدین معنا که اسید از معده به مری باز می گردد.
سوزش معده می تواند نوعی سوزش شدید در بین دنده ها یا زیر گردن ایجاد کند. از دیگر علائم ناشی از این بیماری می توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- استفراغ یا نارسایی داخلی
- مشکل در بلع
- سرفه مزمن
- خس خس
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله سوزش سردل بعد از اسلیو را مطالعه کنید.
علائم رفلاکس اسید معده
از علائم رایج این عارضه می توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- سوزش قفسه سینه یا سوزش سر دل (معمولا پس از غذا خوردن هنگام شب یا دراز کشیدن بدتر می‌شود)
- بازگشت غذا یا مایعی ترش
- مشکل در بلع
- درد بالای شکم یا قفسه سینه
- احساس توده‌ای در گلو
اگر رفلاکس اسید معده هنگام شب دارید ممکن است این موارد را نیز تجربه کنید:
- سرفه مداوم
- ایجاد آسم یا بدتر شدن آن
- التهاب حنجره (لارنژیت)
علت رفلاکس معده
هنگام غذا خوردن، غذا از طریق لوله ای به نام مری از دهان به معده منتقل می شود. در انتهای تحتانی مری، حلقه کوچک عضله ای قرار دارد که اسفنکتر مری تحتانی یا (LES) نامیده می شود.
LES مانند دریچه یک طرفه عمل می کند و به مواد غذایی این امکان را می دهد تا از داخل معده عبور کند. به طور معمول، LES بلافاصله پس از بلع بسته می شود تا از بازگشت محتویات معده که دارای اسید بالایی است، جلوگیری کند.
ریفلاکس معده زمانی اتفاق می افتد که اسفنکتر مری تحتانی عملکرد خوبی نداشته باشد و همین امر باعث شود تا اسید به عقب برگشته و سبب سوزش مری تحتانی شود. در نتیجه، مری تحریک و ملتهب شده و سبب سوزش معده می شود و در نهایت ممکن است به مری آسیب جدی برساند.
تعداد کمی از بیماران مبتلا به رفلاکس معده ممکن است دچار نوعی تغییر در پوشش سلولی مری تحتانی شوند. به این شرایط «مری بارت» گفته می شود که ممکن است خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش دهد. رفلاکس معده می‌تواند یکی از بیماری ها و مشکلات چاقی باشد.
چه مواردی خطر ابتلا به بیماری رفلاکس معده را افزایش می دهد؟
- داشتن اسفنکتر طبیعی ضعیف (LES) از بدو تولد
- مصرف غذاهای چرب و ادویه دار
- مصرف انواع خاصی از داروها
- پوشیدن لباس های تنگ
- استعمال دخانیات از جمله سیگار کشیدن
- مصرف مشروبات الکلی
- ورزش شدید یا تغییر در وضعیت بدن (خم شدن یا دراز کشیدن) این امر ممکن است باعث شل شدن LES و در نتیجه ریفلاکس شود.
- فتق هیاتال در بیماران مبتلا به رفلاکس معده (این شرایط در قسمت بالای معده، در بالای دیافراگم و در داخل حفره قفسه سینه ایجاد می شود)
نکته : جراحی GERD می تواند فتق هیاتال را برطرف کند.
چه راهکارهای درمانی وجود دارد؟
ریفلاکس معده به طور کلی در سه مرحله تدریجی درمان می شود:
تغییر سبک زندگی
در بسیاری از موارد، تغییر رژیم غذایی و مصرف داروهای ضد اسیدی و بدون نسخه علائم را کاهش می دهد. کاهش وزن، کاهش یا ترک مصرف سیگار و الکل، تغییر الگوی خوردن و خواب نیز می تواند کمک کننده باشد.
دارو درمانی
اگر علائم پس از تغییر در سبک زندگی نیز ادامه یابد، ممکن است نیاز به دارو درمانی باشد. آنتی اسیدها می توانند اسیدهای معده را خنثی کرده و داروها نیز میزان تولید اسید معده را کاهش می دهند.
هر دو روش ممکن است در تسکین علائم موثر واقع شوند. این درمان باید با مراقبت های اولیه و جراح در میان گذاشته شود.
درمان رفلاکس معده با لاپاراسکوپی
بیمارانی که نسبت به تغییر سبک زندگی یا داروها واکنش خوبی نداشته اند یا کسانی که نمی خواهند به طور مداوم برای کنترل علائم خود دارو مصرف کنند، پزشک روش جراحی را در نظر می گیرد. جراحی در درمان GERD بسیار موثر است.
متداول ترین عمل جراحی رفلاکس معده، فوندوپلیکشن (Fundoplication) نامیده می شود (اولین عمل جراحی که توسط نیسن در اواخر دهه ۱۹۵۰ توصیف گردید.) این جراحی یک عمل بنیادی است که در صورت وجود فتق هیاتال، آن را درمان کرده و سپس قسمت بالای معده پیچانده می شود.
این روند در انتهای مری انجام می شود که برای تقویت اسفنکتر مری تحتانی است. با اینکار یک دریچه یک طرفه می کنند، این امر برای جلوگیری از رفلاکس معده صورت می گیرد و می تواند با استفاده از یک برش بزرگ در قسمت فوقانی شکم انجام شود.
اما کم عارضه ترین و کم تهاجمی ترین روش، استفاده از چندین برش کوچک است که این نوع جراحی، جراحی لاپاراسکوپی نامیده می شود.
بهترین دارو برای درمان رفلاکس معده
اگر با راهکارهای ذکر شده خانگی درمان نشده‌اید، نباید هیچ دارویی را خودسرانه مصرف کنید، برای دریافت بهترین دارو برای درمان رفلاکس اسید معده به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بسته به شرایط شما بهترین درمان را در نظر بگیرد.
درمان خانگی رفلاکس اسید معده
از راهکارهای خانگی که می تواند موثر عمل کند می توان به چنین مواردی اشاره کرد:
شیرین بیان
ریشه شیرین بیان یک داروی گیاهی است که رفع سوزش سردل کمک می کند. خوردن بیش از حد شیرین بیان منجر به افزایش فشار خون می شود و سطح پتاسیم را کاهش می دهد و ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد.
سرکه سیب
برخی از افراد معتقدند که مصرف سرکه سیب به سلامت گوارش شما کمک می کند. با این حال هیچ منبع علمی در خصوص تایید این موضوع وجود ندارد.
جویدن آدامس
جویدن آدامس منجر به تولید بزاق و تحریک بلع می شود و به رقیق شدن و پاکسازی اسید معده از مری کمک می کند. طبق مطالعه انجام شده در این زمینه جویدن آدامس به مدت ۱ تا ۲ ساعت پس از غذا به کاهش سوزش سر دل نیز کمک می کند.
این نکته را در نظر داشته باشید که برای برخی از افراد نمی تواند تاثیرگذار باشد و حتی شرایط را نیز بدتر می کند.
زنجبیل
مصرف زنجبیل به رفع حالت تهوع کمک می کند به همین دلیل برخی معتقدند که می تواند اثرات خوبی را نیز برای سوزش سردل داشته باشد.
با این حال مصرف زیاد این گیاه باعث سوزش سردل یا مشکلات دیگر می شود؛ بنابراین نباید در مصرف آن زیاده روی کنید.
برای درمان رفلاکس معده چی بخوریم؟
مواد غذایی که می تواند در پیشگیری از رفلاکس اسید معده موثر باشد به شرح زیر است:
- مواد غذایی سرشار از فیبر؛ مانند غلات کامل، سبزیجات ریشه دار و سبزیجات سبز رنگ
- غذاهای قلیایی؛ مواد غذایی که Ph کمی دارند اسیدی هستند و احتمال ایجاد رفلاکس معده بیشتر است. نوعی که PH بالاتری دارند، می تواند به جلوگیری از این عارضه کمک کند از جمله گل کلم، موز، خربزه، رازیانه و…
- مواد غذایی سرشار از آب؛ مصرف این دسته از مواد غذایی می‌تواند منجر به رقیق شدن اسید معده شود و راهکاری برای جلوگیری باشد، موارد از جمله سوپ آب گوشت، چای گیاهی، کاهو، کرفس، خیار، کاهو و…
مزایای درمان رفلاکس معده با لاپاراسکوپی چیست؟
- کاهش درد پس از عمل
- کاهش دوره نقاهت پس از عمل
- کاهش مدت زمان کوتاه تر در بستری شدن در بیمارستان
- زیبایی بیشتر
چه کسانی کاندیدای جراحی لاپاراسکوپی درمان GRED هستند؟
اگرچه جراحی لاپاراسکوپی ضد رفلاکس مزایای زیادی دارد، اما ممکن است برای برخی از بیماران مناسب نباشد. مشاوره با یک پزشک و جراح چاقی یا متخصص گوارش، طی یک سری مراقبت های اولیه می توان ارزیابی کرد که آیا فرد کاندیدای مناسبی برای این نوع جراحی است یا خیر.
اقدامات و مراقبت های قبل از جراحی لاپاراسکوپی به چه صورتی است؟
- پس از اینکه جراح خطرات و مزایای احتمالی این عمل را با بیمار در میان گذاشت، باید از بیمار رضایت کتبی برای جراحی دریافت نماید.
- آماده سازی قبل از عمل شامل آزمایش خون، بررسی سابقه پزشکی، تصویر با اشعه ایکس از قفسه سینه و… باید صورت بگیرد.
- ممکن است قبل از جراحی نیاز به آزمایش های اضافی باشد که با توجه به سابقه پزشکی فرد، توسط جراح توصیه می شود.
- توصیه می شود شب قبل یا صبح قبل از عمل دوش گرفته شود.
- بعد از نیمه شب قبل از عمل، نباید چیزی خورده یا آشامیده شود، به جز داروهایی که جراح توصیه کرده است و فرد مجاز است صبح روز جراحی مقداری آب بنوشد.
- داروهایی مانند آسپرین، داروهای رقیق کننده خون، داروهای ضد التهاب (داروهای آرتروز) و ویتامین E باید به طور موقت برای چند روز تا یک هفته قبل از جراحی قطع شوند.
- دو هفته قبل از جراحی نباید از داروهای رژیم غذایی استفاده شود.
- مصرف هر نوع دخانیات نظیر سیگار باید ترک شود.
چه کارهایی در حین عمل درمان رفلاکس معده با لاپاراسکوپی باید صورت گیرد؟
- فرد بیمار صبح روز عمل در بیمارستان بستری می شود.
- پزشک یا پرستار یک سوزن یا کاتتر کوچک حاوی دارو را در رگ فرد بیمار تزریق می کند.
- در حین عمل ممکن است فرد تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد.
- پس از عمل و تا زمان بیدار شدن کامل، فرد به اتاق ریکاوری منتقل می شود.
جراحی رفلاکس معده با لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود؟
جراحی ضد رفلاکس لاپاروسکوپی که معمولاً به آن لاپاراسکوپی نیسان فوندوپلیکشنشن گفته می شود؛ شامل تقویت دریچه بین مری و معده است که با پیچاندن قسمت فوقانی معده به پایین ترین قسمت مری انجام می گیرد. این روش تقریباً مثل همان روشی که یک خمیر نان را دور هات داگ می پیچند.
در روش لاپاراسکوپی، جراحان از برش های کوچک ۱/۲ تا ۱/۴ اینچی برای ورود به شکم از طریق تروکارها (ابزارهای باریک مانند لوله ای) استفاده می کنند. از گاز دی اکسید کربن نیز برای انبساط موقت شکم استفاده می شود و به جراح امکان مشاهده و فعالیت را می دهد.
لاپاراسکوپ که به یک دوربین فیلمبرداری کوچک متصل است، از طریق برش کوچک، در شکم قرار داده می شود و به جراح، نمایی بزرگ از اندام های داخلی فرد بیمار روی صفحه نمایشگر را می دهد. کل عملیات در داخل شکم و با استفاده از ابزارهای باریکی که از طریق تروکارها منتقل می شوند انجام می گیرد.
اگر عملیات به طور کامل با روش لاپاراسکوپی انجام نشود چه اتفاقی می افتد؟
در تعداد کمی از بیماران امکان تصویربرداری از اعضای داخلی بدن وجود ندارد، به همین دلیل با لاپاراسکوپی نمی توان جراحی را انجام داد. عواملی که احتمال درمان رفلاکس معده به روش جراحی باز را افزایش می دهند، عبارتند از:
- افرادی که مبتلا به چاقی مفرط باشند؛
- افراد به دلیل سابقه جراحی شکم، دچار بافت اسکار متراکم یا مشکلات خونریزی حین عمل شده اند.
تصمیم برای انجام روش باز تصمیمی است که توسط جراح قبل یا در حین عمل گرفته می شود. وقتی جراح احساس کند که روش باز نسبت به روش لاپاراسکوپی ایمن تر است، نشان می دهد که مشکل جدی نیست بلکه یک تصمیم درست درباره انتخاب روش جراحی است.
چه مراقبت هایی بعد از جراحی با لاپاراسکوپی باید انجام شود؟
- استراحت در خانه و اجتناب از فعالیت های سنگین
- مصرف داروهای مسکن و آرام بخش
- داشتن رژیم غذایی مناسب (استفاده از مایعات در روزهای ابتدایی پس از جراحی و پس از آن شروع مصرف غذاهای جامد)
- اجتناب از انجام فعالیت هایی همچون دوش گرفتن، بلند کردن اجسام و رابطه جنسی تا مدت کوتاهی پس از عمل
جراحی ضد رفلاکس معده با لاپاراسکوپی چه عوارضی می تواند داشته باشد؟
مطالعات نشان داده است که اکثر بیمارانی که تحت این جراحی قرار می گیرند، علائمی ندارند یا نشانه های بیماری رفلاکس نیز افزایش یافته است. عوارض جانبی طولانی مدت، غیر طبیعی است.
- برخی از بیماران بلافاصله پس از عمل ممکن است در بلع مواد غذایی به طور موقت دچار مشکل شوند. این مساله معمولاً طی یک الی سه ماه پس از جراحی برطرف می شود.
- گاهی اوقات، بیماران ممکن است به ندرت نیاز به عمل مجدد داشته باشند.
- به دنبال این جراحی، توانایی آروغ زدن و استفراغ محدود شده و بعضی از بیماران دچار نفخ معده می شوند.
- برخی از بیماران ممکن است هیچ نوع بهبودی در علائم خود نداشته باشند. به همین دلیل بعد از گذشت ماه ها و سال ها بعد از جراحی مجددا دچار رفلاکس معده شوند.
بدون دیدگاه