اسپلنکتومی یک عمل جراحی برای برداشتن طحال است. طحال عضوی است که در زیر قفسه دنده ها و در سمت چپ و بالای شکم قرار گرفته است. این عمل می تواند سبب پیشگیری از عفونت شود و مواد غیرضروری نظیر سلول های خونی آسیب دیده را از خون شما جدا کند.
شایع ترین دلیل عمل جراحی طحال، درمان پارگی آن است که اغلب به دلیل آسیب دیدگی در ناحیه شکم ایجاد می شود. از اسپلنکتومی ممکن است برای درمان سایر بیماری ها استفاده شود؛ از جمله بزرگ شدن طحال که باعث ناراحتی (اسپلنومگالی) می شود.
برخی دیگر از کاربردهای این جراحی عبارتند از: درمان اختلالات خونی، درمان برخی سرطان ها، پیشگیری ازعفونت و کیست ها یا تومورهای غیرسرطانی. در این مقاله قصد داریم بیشتر درباره این نوع جراحی و به خصوص اسپلنکتومی لاپاراسکوپی صحبت نماییم.
جراحی اسپلنکتومی چیست؟
به عمل جراحی برداشتن طحال، اسپلنکتومی می گویند. امروزه جراحی اسپلنکتومی معمولاً با استفاده از یک دوربین فیلمبرداری کوچک و ابزارهای ویژه جراحی و جراحی لاپاراسکوپی انجام می شود.
علل انجام جراحی اسپلنکتومی چیست؟
اسپلنکتومی برای درمان طیف گسترده ای از بیماری ها استفاده می شود. برخی از علل این نوع جراحی عبارت اند از :
درمان طحال پاره شده
اگر طحال به علت به دلیل بزرگی (پارگی طحال) یا آسیب شدید شکم پاره شود، ممکن است خونریزی داخلی سبب بروز مشکلات جبران ناپذیری شود که با این نوع جراحی می توان این مشکل را برطرف کرد.
درمان طحال بزرگ شده
جراحی اسپلنکتومی ممکن است برای بیمارانی که دچار بزرگ شدگی طحال علامت دار مانند درد و احساس سیری زودرس شده است، انجام شود.
درمان اختلال خونی
اختلالات خونی نظیر پورپورای ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتی، پلی سیتمی ورا و تالاسمی با جراحی طحال قابل درمان هستند. اسپلنکتومی معمولاً فقط پس از عدم موفقیت سایر روش های درمانی در کاهش علائم این اختلالات انجام می گیرد.
درمان سرطان
سرطان هایی که با جراحی اسپلنکتومی قابل درمان هستند عبارتند از :
- لوسمی لنفوسیتیک مزمن
- لنفوم هوچکین
- لنفوم غیر هوچکین
- لوسمی سلول مودار
عفونت
عفونت شدید یا تجمع زیادی از چرک ها سبب التهاب و آبسه در طحال می شود. در صورت نتیجه نگرفتن از سایر روش های درمانی، ممکن است نیاز به برداشتن طحال باشد.
کیست یا تومور
در صورت بزرگ شدن کیست های غیرسرطانی یا تومورهای داخل طحال، دیگر از بین بردن آنها کار دشواری است. چرا که ممکن است نیاز به جراحی طحال داشته باشد.
جراحی برداشتن طحال چه خطراتی می تواند داشته باشد؟
جراحی اسپلنکتومی به طور کلی یک روش ایمن است. اما مانند هر عمل جراحی، می تواند خطراتی را به همراه داشته باشد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- خون ریزی
- لخته شدن خون
- عفونت
- آسیب ارگان هایی نظیر معده، پانکراس و روده بزرگ
احتمال بروز عفونت ناشی از برداشتن طحال چه خطراتی می تواند داشته باشد؟
هرچند ریسک عفونت بعد از برداشتن طحال زیاد نیست، با این وجود با توجه به احتمال عفونت بعد از برداشتن طحال، پزشک ممکن است واکسن هایی جهت پیشگیری از ذات الریه، آنفلوانزا و هموفیلوس آنفلوانزا نوع b (Hib) و مننژوکوک تجویز کند. همچنین ممکن است از آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن عفونت ها نیز استفاده شود.
چه آمادگی هایی برای جراحی اسپلنکتومی صورت می گیرد؟
آمادگی های این جراحی به شرح زیر است :
غذا و داروها
- قبل از عمل، ممکن است لازم باشد مصرف بعضی داروها و مکمل ها به طور موقت قطع شود.
- باید تا مدت زمان مشخصی از خوردن و آشامیدن خودداری شود.
- تمام دستورالعمل هایی که پزشک می دهد باید رعایت شود.
سایر اقدامات مراقبتی
قبل از جراحی ممکن است نیاز به خون گیری باشد تا اطمینان حاصل شود که پس از برداشتن طحال همچنان سلول های خونی کافی در بدن موجود است.
همچنین ممکن است پزشک برای جلوگیری از عفونت پس از برداشتن طحال، واکسن پنوموکوک و واکسن های دیگری را برای جلوگیری از عفونت توصیه کند.
چه کارهایی طی جراحی اسپلنکتومی انجام می شود؟
بعد از بیهوشی، جراح با استفاده از روشی کم تهاجمی لاپاراسکوپی یا با روش باز (سنتی) جراحی را شروع می کند. روش مورد استفاده اغلب به اندازه طحال بستگی دارد. هرچه طحال بزرگ تر باشد، احتمال اینکه جراح عمل جراحی اسپلنکتومی باز را انتخاب کند، بیش تر می شود.
اسپلنکتومی لاپاراسکوپی
در طی جراحی اسپلنکتومی لاپاراسکوپی، جراح چهار برش کوچک در شکم ایجاد می کند. سپس او از طریق یکی از این برش ها لوله ای را با دوربین فیلمبرداری کوچک به شکم وارد می کند.
جراح تصاویر ویدئویی را بر روی مانیتور مشاهده کرده و با ابزارهای ویژه، طحال را با استفاده از سه برش دیگر برمی دارد. سپس برش ها را می بندد.
اسپلنکتومی لاپاروسکوپی برای همه افراد مناسب نیست. پارگی طحال معمولاً به جراحی طحال باز نیاز دارد.
در بعضی موارد ممکن است یک جراح با روش لاپاراسکوپی عمل را آغاز کند ولی در صورت ایجاد برش بزرگ تر، به دلیل وجود بافت اسکار ناشی از عمل های قبلی یا سایر عوارض، جراحی باز را جایگزین آن نماید.
اسپلنکتومی باز
در حین عمل جراحی طحال به روش باز، جراح فوق تخصص لاپاراسکوپی برشی در وسط شکم ایجاد می کند و عضله و سایر بافت ها را کنار می گذارد تا طحال مشخص شود. سپس طحال را برداشته و برش را می بندد.
0 دیدگاه